Perm 36 en Kungur ijsgrotten

15-09 dinsdag

Vandaag staat er een excursie op het programma met Alexander Shchepetkov.
We gaan eerst het Goelag kamp Perm 36 bezoeken en daarna de IJsgrotten van Kungur. We vertrekken om 09.00 uur en hebben ons ontbijt besteld om 08.00 .

De mevr. komt netjes op 3 dienblaadjes onze eitjes en pap en thee/koffie brengen en toast zonder beleg, dat hadden wij niet aangekruist omdat we dachten dat het wel logisch was dat dat erbij kwam maar nee dus. Ik eet vanochtend brood met tevredenheid. De taxi Alexander is stipt op tijd, hij zit er nl al als wij rond 09.00 naar voren lopen. Wij stappen in zijn "luxe" auto en gaan op weg. Hij blijkt heel goed engels te spreken en is dit voorjaar tijdens de tour in Utrecht geweest, daar heeft hij nl. ook nog een paar vrienden wonen, uit zijn studententijd. Hij informeert ons de oren van het hoofd, we weten nu o.a dat er een lie is een big lie and statistics. Volgens de statistieken verdient een gemiddelde Rus 350 euro in de maand, de helft daarvan is hij kwijt aan huur en de rest voor....

Perm is een grote stad, wij vinden dat er ook wolkenkrabbers zijn maar dat is hij niet met ons eens. Zo langzamerhand komen we in de buitenwijken en doemen ook de nieuwbouw huizen op volgens ons de goudkust van Perm. Ooit was het een rijke stad omdat er ook veel delfstoffen in de buurt werden gevonden tegenwoordig is het van een vervallen stad weer aan het opklimmen , je ziet zoals ook in onze vorige steden weer veel restauraties en nieuwbouw gaande.

We rijden maar en rijden maar, door het Oerol gebergte wat hier de gedaante heeft van de Eiffel, niet hoog maar wel glooiend. Er zijn veel gemengde bossen die al in de indian summer verkeren. A. legt uit dat we wonderbaarlijk mooi weer hebben, juli is het in Perm meestal warm en het was dit jaar maar koud, nu is het tussen de 20 en 25 graden , uitzonderlijk mooi. Tussen de bomen door zien we ook velden met landbouw, ik heb eigenlijk nog geen kuddes op het veld zien lopen. Wel zien we veel hooibalen, van die grote ronde in wit plastic.

Na anderhalf uur zijn we bij het goelagkamp Perm 36. We krijgen hier een eigen gids ( Nathalia) mee die ons door het kamp leidt maar ze spreekt geen engels , A zorgt dan ook voor een perfecte vertaling. We lopen eerst door de ontvangst "hal" hier werden de gevangen onderzocht, daarnaast was een grote deur, hier gingen de auto's naar binnen, beide kanten de deuren dicht en dan controleren.
Dan lopen we het terrein op, ze legt uit dat het kamp 3 periodes heeft gekend, in de 1e periode zaten er "gewone" gevangen, in de 2e periode de gevangen met wat zwaardere misdrijven en in de 3e periode de politieke gevangen / dissidenten.
De kampen werden daar gebouwd waar ze ook veel werkkrachten nodig hadden, ze waren dan ook vaak in de buurt van een groot project wat gerealiseerd moet worden.

In het begin was er rond het kamp een eenvoudige omheining en was er nog een mogelijkheid tot ontsnappen, je moest daarna dan nog wel door de moerassen en ander door de natuur opgeworpen hindernissen.
Uiteindelijk stonden er wel 7 omheiningen om het kamp, van prikkeldraad van 1,5 mt hoog, stuk grond omgeploegd dan konden ze de voetstappen zien, dan prikkeldraad van 3 mt hoog met zo'n schuin bovenstukje, hierop zat dan bv een schok systeem, je ging niet dood maar het was een waarschuwing, dan metaal met wiebertjes openingen en daarboven op prikkeldraad, dan hout met prikkeldraad etc. tussen de voorlaatste en de laatste "gewone" schutting die je ook zag vd buitenkant, dan zag het er niet zo erg uit voor de passant, was een vrij brede corridor, werd je daar gezien door een wachtpost dan mocht hij schieten want dat was een poging tot ontsnappen om daar te zijn. Het kamp was ook ingedeeld in een leef, woon gedeelte en het werk gedeelte ook hier tussen was een afscheiding en ook daar mocht je niet zonder reden zijn, dan werd er geschoten.

We zien de werkplaats, in dit kamp was er hout produktie, iedereen kreeg een bepaalde hoeveelheid die hij per dag moest leveren. We zien ook wat dingen uit andere kampen, binnen de barakken zijn niet alleen overzichten van dit kamp maar van het hele kampsysteem gebeuren. Tijdens de laatste periode was het ook niet meer bekend hoelang je hier zat , levenslang of 10 jr bij wijze van spreken. Ook werd je door middel van pillen, als een kasplantje gemaakt. Er waren isoleercellen, hier zat je dan wel met 4 man/vrouw in, bed met planken en overdag omhoog dan bleef er een boomstammetje over waarop je kon zitten. Bij de eerste overtreding kreeg je 10 dgn isoleercel, daarna bij elke volgende overtreding kwam je in de lange termijn isoleercel. Wel was ook hier weer een werkplaats, je werd wel geacht een bijdrage te leveren aan de maatschappij.

Van het weinige geld wat je kreeg, ging de helft weer naar de kamp leiding, dit was omdat je in het kamp verbleef, huur zeg maar :) Van de rest kon je zeep of sigaretten etc kopen. Je had ook een heel klein eigen opslagplekje voor je spulletjes hierin mocht je bv geen 4 pakjes melk bewaren, want dit werd alweer gezien als een poging tot ontsnapping, verzamelen van voedsel, en betekend weer extra straf.

In de laatste periode werden er ook vrouwen geïnterneerd en kinderen, als de man verboden activiteiten had of daarvan verdacht werd dan wisten vrouw en kinderen dit en werden die opgesloten, zonder verdere reden en zonder termijn. Op het laatst was het zo erg dat je bv ook werd opgepakt als je 20 min te laat op school en of werk kwam, stel je dat eens voor.

Het is heel bijzonder om dit kamp te zien, je kunt je nog steeds niet voorstellen hoe dat geweest moet zijn om onder zo'n druk te leven. Er kwamen steeds gekkere wetten en niemand die iets kon of durfde te doen.
Maar je hebt nu een beetje een idee onder wat voor omstandigheden ze leefden.
In de winter kan het kwik hier zakken tot min 50.

Els voelt zich niet echt goed en tijdens onze rit naar Kungur, moeten we dan ook even stoppen.
We rijden weer door een eindeloos landschap van naald en loofbomen met daartussen door huisjes, dorpjes en kerkjes en vervallen gebouwen. Akkers soms al geploegd maar soms ook nog met iets erop, het is moeilijk te zien wat. De wegen , ook de secundaire zijn nog steeds prima dus we verplaatsen ons redelijk snel. Rond 14.30 zijn we bij de ijsgrotten, eerst even toiletteren en dan op naar de lunch. Els slaat die af en zoekt een bankje lekker buiten. Wij nemen een pannenkoek, die zijn hier in Rusland ook erg populair, eentje met kaas en ze smaken prima.

Onze rondleiding door de ijsgrot begint om 15.15 en zal 1.45 minuten gaan duren. We hebben echt en hele lieve mevr. die prima engels spreekt. Ze vertelt dat ze lerares Frans was en hier de rondleidingen in het frans gaf, maar er zijn meer engels sprekende toeristen, vandaar dat ze haar hebben gevraagd engels te gaan leren en nu doet ze die rondleidingen. Ze doet het met heel haar hart, zo leuk om mee te maken.

We gaan door wel 3 dikke deuren, die moeten zorgen dat de kou niet ontsnapt denk ik. Buiten is het op dit moment 25 gr en binnen in het eerste deel rond de min 3. Hier zie je ijskristallen hangen en sneeuwformaties, die uit verschillende lagen zijn opgebouwd ook zijn er een aantal ijssculpturen te zien. Men weet niet precies hoe het kan dat dit zich hier vormt maar het is er. In 1700 zijn er al de eerste tekeningen van bekend, toen is het lange tijd niet gebruikt, niks mee gedaan totdat een rijke familie uit de omgeving de grot kocht en het ging gebruiken als hun koelkast. Door de oorlog en de daaropvolgende crisis in 1910 ging de familie teloor en de grot stond weer onbeheerd. Iemand die geboren was in Kungur, maar een flink aantal jaren in Amerika had gewoond en daar een grote grot had bezocht en gezien hoe de Amerikanen daaruit geld sloegen wilde dit ook met de grot in zijn thuisstad doen. Hij huurde de grot en legde er paden in aan en werd de eerste officiële gids door de grotten. Tijdens de sovjetperiode verloor hij het recht van gebruik maar tot 1950 was hij wel gids.

De lagen boven de grot bestaan uit verschillende soorten gesteente en mineralen onder andere kalksteen, die spoelden weg en daardoor ontstaan prachtige formaties.
In het eerste deel zien we de ijs / sneeuw formaties de rest vd tour zijn prachtige grotten gevormd door water en luchtstromen. Er zijn meren, die soms heel diep zijn en soms weten ze dat nog niet, soms klein en soms groot. Het water stijgt bv in het voorjaar in de meren en kan dan wel tot 3 mt hoog komen. In maart zijn de ijsformaties het mooist, dan zijn ze nl. helemaal aangegroeid, nu zijn het kleine "restanten" dat vind ik ook het mooie, het is een levende grot zeg maar. Per seizoen ziet het er weer anders uit. We zien een betrekkelijk klein deel, er is nog een heel groot gedeelte in onderzoek bij de speleologen en ander onderzoekers hier hebben wij geen toegang.
Wij zijn warm aangekleed omdat we toch bijna 2 uur rond het vriespunt verkeren, geen van ons 3-en heeft het koud gehad, onze "thermo" kleren werken dus goed.

Alexander heeft nog een punt op het programma een monastery, dit wisten wij niet maar oke. Achteraf hebben wij zoiets van het had niet gehoeven maar alah. We rijden weer door berkenbossen met naaldhout er tussen, weilanden en akkers en door dorpjes. Dat is het mooie van de auto je komt door wat meer bewoond gebied dan met de trein, die rijdt wat meer door de "buiten" gebieden.
We blijven heel veel houten woningen zien, soms ook weer prachtig versierd zoals ook in Suzdal. We weten nu ook waarom sommige huizen beneden steen hebben en boven hout, onder was vaak de winkel, die was opgetrokken in steen en boven woonden dan de mensen, hout is warmer en vandaar de bovenverdieping van hout. Maar op het platteland zijn de meeste huizen in hun geheel van hout, wel zie je vaak metaalplaten als dakbedekking dat lijkt mij dan weer koud.

Het klooster waarna we nu onderweg zijn, is ooit begonnen als een nederzetting door de Oud gelovigen. Door het schisma in de Russische kerk in 1666-67 zijn er 2 richtingen ontstaan, de oudgelovingen die bleven vasthouden aan hoe het was en de huidige Russische Orthodoxe kerk die meer opschoof richting Rome zeg maar. De 1e stroming is lange tijd hevig vervolgd en trokken zich terug in "onherbergzame" gebieden.

Dit klooster is gebouwd op het hoogste punt in deze streek ze konden dan de vijand zien aankomen, maar de omstandigheden voor de bewoners waren niet fijn, omdat ze ook veel wind vingen en dit de temperaturen nog meer liet dalen. Na de oudgelovigen kwamen de anderen erin, toen de staat tijdens de USSR periode en nu is het weer een klooster vd Russische Orthodoxe kerk. We zijn te laat 18.05 om het van binnen te bekijken, maar omdat het nog maar pas 12, 14 jr weer open is , is het vanbinnen niet super zegt A. Van buiten is het een grote kerk, met een prachtig kruis en er staan veel bijgebouwen om heen die nu weer worden bewoond door monniken. Je ziet dat de verf aan de buitenkant alweer begint af te bladeren dit komt omdat regen en wind vele jaren vrij spel hebben gehad en de muren nog vol water zitten. Het Belaya Gora klooster dit is de grootste en vooral mooiste kathedraal in de Ural.
We hebben wel een groots uitzicht over de omgeving.

Het is tegen 18.45 als we de terug tocht aanvaarden op een gegeven moment begint het donker te worden en vlak voor Perm raken we nog in een verkeersopstopping door wegwerkzaamheden, die vinden overal op de wereld plaats en kom je altijd tegen. Toen Alexander vanmorgen zei dat we om 21.00 terug zouden zijn dacht ik dat hij een geintje maakte maar nee dus.

Eenmaal terug in het hotel spoeden Elly en ik mij naar het restaurant van gister, Els wil haar maag even rust gunnen.